Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, powstaje przy niepełnym spalaniu materiałów palnych. Proces ten zachodzi przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze. Może to wynikać z braku dopływu z zewnątrz świeżego powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie, albo z powodu zanieczyszczenia, zużycia, złej regulacji palnika gazowego, przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w pomieszczeniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę. Zagrożeniem jest nie tylko brak dopływu świeżego powietrza, ale też nieprawidłowy odpływ spalin (zapchane lub nieszczelne przewody kominowe, uszkodzone połączenia między kominami i piecami) oraz niesprawna wentylacja. Co ważnie, czad jest gazem niewyczuwalnym przez zmysły człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku), blokuje dostęp tlenu do organizmu – wiąże się z hemoglobiną szybciej niż tlen, przy długotrwałym kontakcie powoduje śmierć przez uduszenie. Czad jest lżejszy od powietrza, dlatego też gromadzi się głównie pod sufitem.
Objawy zatrucia tlenkiem węgla (w zależności od jego stężenia w powietrzu) są następujące: ból lub zawroty głowy, ogólne zmęczenie, duszności, utrudnione oddychanie, oddech nieregularny i przyśpieszony, senność, nudności. Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony a także zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.
W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy:
- zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza, natychmiast otworzyć okna i drzwi by z pomieszczenia usunąć truciznę,
- wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, jeśli nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia osoby ratującej - w przypadku istnienia takiego zagrożenia pozostawić przeprowadzenie akcji służbom ratowniczym,
- wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe, OSP, PSP),
- jak najszybciej podać tlen,
- jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie np. metodą usta - usta oraz masaż serca,
- nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu; należy jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
Aby być bezpiecznym:
- zapewnij prawidłową wentylację pomieszczeń, nigdy nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych, często wietrz pomieszczenia, stosuj mikrowentylację okien i drzwi a jeżeli nie ma takiej możliwości zostaw uchylone okno lub drzwi w pomieszczeniu, w którym korzystasz z jakiegokolwiek źródła ognia (kuchenki gazowej lub węglowej, pieca gazowego z otwartą komorą spalania, itp.),
- korzystaj z usług wykwalifikowanej osoby przy instalacji urządzeń i systemów grzewczych, użytkuj urządzenia sprawne technicznie i posiadające stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu,
- w przypadku wymiany okien na nowe należy sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są zwykle bardziej szczelne w porównaniu do poprzednich, najlepiej pozostaw je na rozszczelnieniu,
- rozważ zainstalowanie czujników tlenku węgla, przynajmniej w tej części domu, w której sypia Twoja rodzina. Ich koszt to kilkadziesiąt zł, a mogą uratować życie Tobie i Twoim najbliższym,
- pamiętaj o wynikającym z obowiązującego prawa obowiązku usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych (gdy używasz węgla i drewna nie rzadziej niż raz na 3 miesiące, gdy używasz gazu ziemnego lub oleju opałowego minimum raz na pół roku) oraz usuwaniu zanieczyszczeń z przewodów wentylacyjnych (co najmniej raz w roku). Czynności te powinny wykonywać osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie,- nie bagatelizuj początkowych objawów zatrucia (ból głowy, mdłości, wymioty, apatia).
W takiej sytuacji natychmiast przewietrz pomieszczenie i zasięgnij porady lekarza.
źródło:
OSP Grajów
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
- Szczegóły
- Utworzono: 05 listopad 2021